یک پرونده‌ی ویژه، برای جلوه‌‌های ویژه

در این مقاله با اصطلاحات مهم حوزه‌ی جلوه ویژه یا همان vfx آشنا می‌شوید نمونه‌هایی از کارهای ایرانی و خارجی را خواهید دید و نرم‌افزارهای کاربردی بخش‌های مختلف موشن گرافیک را خواهید شناخت.

در طی ورکشاپ پرانتز باز، مسائل مهمی حول جلوه‌‌های ویژه مطرح شد که نگارنده بعد از این ورکشاپ و مشورت با مدرس این ورکشاپ آقای حمید ابراهیم نیا این مقاله را نگاشته است و در اختیار آژانس تبلیغاتی پرمون طرح قرار داده است.

VFX یا جلوه های ویژه چیست؟

VFX مخفف عبارت  Visual effects است که اصطلاحا به آن جلوه های بصری نیز می‌گویند. اما برای توصیف VFX  در زبان فارسی ممکن است از عبارت‌های دیگری مثل جلوه‌‌های ویژه یا جلوه‌های ویژه بصری نیز استفاده شود.

اگر بخواهیم  VFX را به صورت درست دسته بندی کنیم به تمام حوزه‌های بصری که جلوه‌ی تصویری جدیدی به تصویر طبیعی که وجود داشته اضافه کرده‌اند VFX می‌گوییم.

به طور کلی  VFX را می‌توانیم به دو دسته‌ی SPFX(جلوه های ویژه میدانی) و DFX (جلوه‌های بصری دیجیتال) تقسیم کنیم.

برای مثال اگر سکانس انفجاری در فیلم خود داشته باشیم، وقتی به صورت میدانی این کار را انجام می‌شود SPFX است و زمانی که با استفاده از نرم افزارهای کامپیوتری این اتفاق خلق می‌شود به آن DFX می‌گویند.

شناخت اصطلاحات مختلف در حوزه‌ی DFX

Mo_Cap:  شاید در پشت صحنه ی فیلم‌ها دیده باشید که بازیگر یک لباس خاصی که روی آن نقطه‌های حرکتی مشخص است می‌پوشد و دقیقا حرکات او به نرم افزار منتقل و شبیه سازی می‌شود.

استفاده از تکنولوژی موشن کپچر به ما کمک می‌کند که از انیمیت دستی استفاده نکنیم.

Modelling: مدل سازی سه بعدی محصول است، که با کمک گرافیک یک جسم یا کاراکتر را مدل سازی سه بعدی می‌کنیم و بعد انیمت می‌شود و به مراحل بعدی کار منتقل می‌شود. به بیان دیگر برای مدل سازی و انیمیت‌های پیچیده مثل حرکت انسان و حیوانات از مدلینگ استفاده می‌شود.

Rotoscoping: تکنیکی از انیمیت کردن است که فریم به فریم تصاویر کشیده می‌شود و انیمیشن آنها ساخته می‌شود. امروزه برای ماسک کردن بخشی از تصویر، اصلاح یا حذف کردن تصویر اجسام زائد کاربرد دارد.

matte painting:  زمانی که می‌خواهیم تصاویری در اعماق صحنه ایجاد کنیم از مت پیتینگ استفاده می‌کنیم. در سینما زمانی که قرار است مناظر دور و لوکیشن‌هایی به طور واقعی خلق شود از مت پیتینگ استفاده می شود، چرا که ساخت این لوکیشن‌ها به طور واقعی بسیار پر هزینه است پس با این روش هزینه کاهش پیدا می‌کند.

Compositing: مرحله نهایی VFX است. که تصاویر خروجی از مراحل مختلف را کنار هم قرار می‌دهیم.

CGI چیست و استفاده آن در جلوه های ویژه؟

هر چیزی که توسط کامپیوتر ساخته شود و طبیعی نباشد را تصویر ساخته شده کامپیوتر  CGI  می‌گوییم. ( computer generated image)

به عکس زیر نگاه کنید، نیمه‌ی راست صورت این مرد عکاسی شده است و نیمه‌ی چپ آن توسط کامپیوتر ساخته است، باید بگوییم تصویر سازی با کامپیوتر آنقدر پیشرفت کرده است که مرز بین واقعیت و مجازی از بین رفته است.

CGI  فقط جلوه‌های کامپیوتری نیست، هر چیزی که با کامپیوتر ساخته شود (پوستر، آرت ورک و…) و وجود خارجی نداشته باشد CGI است.

بیشتر بخوانید : تجهیزات مورد نیاز در ساخت یک تیزر تبلیغاتی

پروژه‌ی CGI ایرانی:

تصویر یکی از پروژه‌‌های تبلیغات ایرانی که در حوزه‌ی CGI توسط پرمون طرح انجام شده است را در زیر می‌بینید.

در این تیزر همزمان از رتوسکوپی، پرده‌ی سبز، شیوه‌ی خاص نورپردازی به کمک کارهای خلاقانه‌ی میدانی استفاده شده است. پخش پشت صحنه‌ی این کار در اینستاگرام با استقبال بی‌نظیری روبرو شده به طوری که برای یک هفته این ویدئو ترند یک اینستاگرام در حوزه‌ی VFX بود.

ویدئو کامل این کار را می‌توانید در اینستاگرام پرمون طرح ببینید.

تفاوت انیمیشن و موشن گرافیک

اگر به کارتون‌های قدیمی نگاه کنید، یا آثار میازاکی را بینید به این آثار همگی انیمیشن گفته می‌شود اما موشن گرافیک بیشتر در تبلیغات مورد استفاده قرار می‌گیرد.

موشن گرافیک معمولا به متحرک سازی آثار گرافیکی (مثل ساخت یک لوگوی متحرک) یا رئال گفته می شود و معمولا هدف‌های تبلیغاتی دارند.

انیمیشن‌‌ها اما برای روایت داستان و انتقال یک مفهوم از دل داستان و خارج از دنیای تبلیغات مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اما همیشه استثناهایی وجود دارد، مثلا چی‌توز یکی از برندهایی است که برای تبلیغات خود از انیمیشن استفاده می‌کند.

نرم افزارهای محبوب موشن گرافیک جهت ساخت جلوه ویژه

برای اجرای ویژوال (VFX) و مدل سازی نرم افزارهای زیر را پیشنهاد می‌کنیم:

Autodesk Maya, ۳DS Max, Maxon Cinema 4D ,Blender

برای کامپوزیت نیز دو نرم افزار After Effects و Nuke  نرم افزارهای مناسبی هستند.

در نهایت برای ساخت موشن گرافیک باید بگویم  Maxon Cinema 4D یکی از نرم افزارهای پر کاربرد برای آژانس‌های تبلیغاتی، استودیوهای تبلیغاتی و فری‌لنسرهای ایران و جهان است.

نمونه‌ای از کارهای موشن گرافیک پرمون طرح

گوشه‌ای از مراحل کار تصویر سازی برای ساخت یکی از موشن گرافیک‌های تبلیغاتی برای همراه اول را در زیر آورده‌ایم.

اطلاعات بیشتر در مورد تاریخچه، معرفی، نرم افزارها ، فیلم های معروف کار شده با جلوه های ویژه رو از طریق لینک زیر میتوانید مطالعه کنید

جلوه ویژه بصری